Door: Karen Frank
Een tijdje terug gaf ik een workshop op de ambtenaar 2.0 dag over stress en het nieuwe werken.
De Ambtenaar 2.0 dag is bedoeld voor ambtenaren en anderen die zich willen inzetten voor een betere, effectievere overheid. Kennis delen, netwerken en leren staan centraal.
Naast meer vrijheid en flexibiliteit kan Het Nieuwe Werken ook stresss geven. Kort verzuim binnen organisaties neemt zeker af, maar lang verzuim – vooral door stress klachten – neemt vaak toe. De werk-privé balans verandert en met je nieuwe smartphone of laptop kun je altijd en overal werken.
Maar ook het sturen op resultaat, een veelgehoorde kreet bij HNW geeft vaak stress. Vaak ontbreekt het namelijk aan goede resultaatafspraken en blijkt dit in de praktijk best lastig. Waar word je dan precies op beoordeeld aan het einde van het jaar? Hierbij een kort verslag van de workshop.
Wat is stress eigenlijk en wat doet het met je lijf?
Stress is een oeroude reactie gericht op overleven. Vroeger was stress eenvoudig en zelfs noodzakelijk om te kunnen overleven. Stress ontstond bijvoorbeeld als je werd aangevallen door een wild dier. De keus was eenvoudig: vechten of vluchten.
Vandaag de dag hebben we een hele andere vorm van stress. We moeten van onszelf presteren op het werk, bij het sporten, we willen aan allerlei eisen voldoen, een leuke vriend(in), ouder en partner zijn, er leuk uitzien en werken aan onze persoonlijke ontwikkeling. Dat klinkt best stressvol.
Wat gebeurt er eigenlijk bij stress met ons lijf? In tijden van stress produceert je lijf de stresshormonen: adrenaline en cortisol. Dit zorgt onder andere voor een verhoogde hartslag, spierspanning, je stofwisseling vertraagt en het immuunsysteem wordt onderdrukt. Kortom alles in je lijf wordt gereed gemaakt om te kunnen vechten of vluchten.
Maar wanneer je de hele dag door aan stress bloot wordt gesteld, is er constant een verhoogde hoeveelheid cortisol in je lichaam aanwezig. Negeer je signalen van stress betekent dat uiteindelijk dat je immuunsysteem verzwakt, je stofwisseling vertraagd, je bloedsuikerspiegel is niet constant, je wordt dikker, enzovoort. Dat klinkt allemaal heel vervelend, maar toch is stress ook echt heel gezond.
We hebben stress ook nodig.
Want worden er te weinig eisen aan ons gesteld, presteren we ook minder goed. Daar hebben ze tegenwoordig ook een naam voor: de bore-out. Bij gezonde stresslevels zijn we heel energiek, gefocussed en het werk gaat moeiteloos. Maar duurt stress te lang en ontspannen we niet, dan raken we in distress en geeft je lijf allerlei signalen af: een verkoudheid die niet over wil gaan, darmklachten, hoofdpijn, slaapproblemen of allergieën en in het ergste geval een burn-out. Uiteraard heb ik ook een aantal tips gegeven om beter te ontspannen en te zorgen voor een goede balans. Enkele daarvan zijn:
1. beïnvloed je gedachten
Hoe kan het nu dat de ene persoon een situatie als stressvol ervaart en de andere ervaart diezelfde situatie als een uitdaging? Dat heeft voor een groot deel met onze gedachten te maken.
Veel van onze reacties en onze emoties ervaren we ten onrechte als niet te beïnvloeden: “zo ben ik nu eenmaal ” is een veel gehoorde uitspraak. De stress komt echter vaak niet door de situatie, maar door onze gedachten erover. En het goede nieuws is dat we deze gedachten kunnen beïnvloeden. Een goede manier om dit te doen is: benoem iedere dag 5 successen: wat ging er goed vandaag? Waar ben je trots op? Alles wat je aandacht geeft groeit!
2. adem….
Stress is helemaal niet erg als het maar gevolgd wordt door ontspanning, zodat je kunt herstellen. En herstellen doe je door te zorgen voor een goede nachtrust en ook door te zorgen voor kleine rustmomenten overdag. Vaak hollen we overdag maar door, van de ene vergadering naar de andere en zitten we ‘s avonds uitgeput op de bank. Herkenbaar? Creëer dan wat vaker rustmomenten overdag door een paar minuten te focussen op je adem. Ademhaling en gedachten gaan vaak hand in hand. Door rustiger te ademen kalmeer je ook je gedachten. Een veelgehoord misverstand is dat we diep moeten ademen. Het juist goed om je uitademing te verlengen. Een goed ritme is 4 tellen in- en 8 tellen uitademen. Je activeert hiermee ook je rustsysteem en de productie van cortisol en adrenaline wordt direct verlaagd!
3. beweeg
Zoals eerder genoemd wordt bij stress ons lijf gereed gemaakt om te vechten of vluchten. Dus om te gaan bewegen. Alleen doen we dat vandaag de dag niet meer letterlijk. Het zou alleen wel goed zijn voor ons lijf. Je hoeft geen halve marathons te lopen en 20 minuten per dag bewegen is al voldoende. Probeer beweging ook in te bouwen in je dagelijks leven: pak wat vaker de fiets, ga lopen, haal samen koffie, neem de trap: al deze kleine stapjes hebben effect.
4. weet wat je eet
Suiker (snelle koolhydraten) lijkt een goede optie als je gestrest bent. Het geeft immers direct energie. Echter suiker geeft je 20 minuten energie en je lijf is vervolgens 3 uur bezig om de negatieve effecten te verwerken. En dan hebben we het nog niet eens over de dip in je bloedsuikerspiegel die volgt. Kies dus eens voor een handje ongebrande noten als tussendoortje.
5. lach!
En de laatste is misschien wel de belangrijkste tip: lach! Een kind lacht gemiddeld 20 minuten per dag, een volwassene nog maar 5 minuten. En dat terwijl lachen zo goed is. Je spieren ontspannen, cortisol wordt direct verlaagd en al je inwendige organen worden lekker gemasseerd. Ik weet humor is heel persoonlijk, maar ik heb echt vreselijk gelachen om dit filmpje, dus neem even pauze en ga even lekker lachen!